یکی از مشکلاتی که سازمانها کم و بیش با آن مواجه هستند، خودسانسوری کارکنان است. خودسانسوری (Self-censorship) پدیدهای است که در آن کارکنان، اطلاعات، دانش، ایدهها و عقاید خود را ابراز نمیکنند. این پدیده میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که مهمترین آن نبود امنیت روانی (psychological safety) در محیط کار است. امنیت روانی در محیط کار به شرایطی اطلاق میشود که در آن کارکنان بدون ترس از قضاوت شدن، آزادانه عقاید خود را ابراز میکنند. زمانی که به هر دلیل ابراز عقیده، اشتباه کردن، سوال کردن یا حتی کمک خواستن و ارائه یک ایده با تهدید مواجه شود در آن محیط امنیت روانی وجود ندارد. تهدید به انواع مختلف میتواند بروز کند.
* برچسب زدن به فرد که با نسبت دادن برخی از صفات منفی همراه است، مانند نادان و ناتوان
* حمله کردن به فرد مانند تمسخر، سرزنش، عصبانیت و ارعاب
* در نهایت مجازات کردن که شدیدترین نوع تهدید سازمانی محسوب میشود مانند تاثیرگذاری منفی بر ارزیابی عملکرد و حتی به تعویق انداختن ارتقای پست.
نبود امنیت روانی پیامدهای ناگواری برای سازمانها بهدنبال خواهد داشت: یکم نبود امنیت روانی باعث میشود درصورتی که کارکنان تخلفی را مشاهده کردند آن را گزارش نکنند که این موجب گسترش فساد در انواع مختلف آن میشود. دوم نبود این پدیده موجب میشود که اگر کارکنان ایده جدیدی دارند از ترس تخطئه شدن آن را به اشتراک نگذارند که این به نوبه خود مانع رشد خلاقیت و نوآوری در سازمان میشود. سوم نبود امنیت روانی در سازمان میتواند بر فرآیند یادگیری نیز تاثیر منفی بگذارد، به این گونه که افراد از ترس اینکه به آنها برچسب زده شود تمایلی به سوال پرسیدن نخواهند داشت که این باعث میشود اگر فرد کاری را به درستی انجام نمیدهد یا رویهای در سازمان به درستی انجام نمیشود، اصلاح نشود. در کل نبود امنیت روانی در بلند مدت با افزایش نرخ خروج کارکنان، عملکرد سازمان را دچار چالش خواهد کرد.
برای بهبود امنیت روانی و جلوگیری از آثار مخرب نبود آن، مدیران میتوانند پیشنهادهای زیر را بهکار ببندند:
۱- برای ایدههای کارکنانتان ارزش قائل باشید.
۲- بحث و گفتوگوی مثبت را تشویق کنید.
۳- اشتباهات خود را بدون فرافکنی بپذیرید.
۴- بهطور فعال سوال کنید.
۵- چندین راه برای به اشتراکگذاری ایدهها و دانش کارکنان مهیا کنید.
۶- شنونده خوبی باشید.
۷- با تمسخر و بیاحترامی برخورد نکنید.
۸- به هیچکس برچسب نزنید.
در مجموع با ایجاد امنیت روانی، علاوه بر کاهش خودسانسوری کارکنان، محیط کار نیز به عرصهای برای بروز استعدادهای کارکنان بدل خواهد شد.
منبع: دنیای اقتصاد