فناوری اطلاعات و ارتباطات عامل اساسی در توسعه و رشد اقتصادی و رسیدن به جامعه های دانش محور است و این ابزار تحول عظیمی در مفهوم اقتصاد جهان ایجاد کرده و در کاهش آسیبهای اجتماعی، رفع مشکلاتی همچون بیکاری، تورم، مسکن و بهحرکت درآوردن چرخ عظیم اقتصاد یک جامعه نقشآفرین است.
فناوری اطلاعات و ارتباطات عامل اساسی در توسعه و رشد اقتصادی و رسیدن به جامعه های دانش محور است و این ابزار تحول عظیمی در مفهوم اقتصاد جهان ایجاد کرده و در کاهش آسیبهای اجتماعی، رفع مشکلاتی همچون بیکاری، تورم، مسکن و بهحرکت درآوردن چرخ عظیم اقتصاد یک جامعه نقشآفرین است.
رهبر انقلاب اسلامی در پیام نوروزی خود، با اشاره به نامگذاری سال ۹۸ به رونق تولید و تحرکات مثبت انجام گرفته در سال گذشته، سال ۹۹ را به نام جهش تولید نامگذاری کردند، «جهش» در لغتنامه دهخدا جستن، جهیدن، پرش و در انگلیسی JUMP و در فرانسه Mutation (موتاسیون) و در علم اقتصاد جهش تولید به معنای خلق ثروت و درآمد تعریف شده است.
دکتر حمزه شیخیانی، کارشناس اقتصادی در این موضوع میگوید: سال 1399 طبق فرمایشات مقام معظم رهبری سال جهش تولید نامگذاری شده است، سالی که در شدیدترین تحریمهای بینالمللی علیه اقتصاد ایران قرار است حرکتی جهشگونه در اقتصاد ایران شکل گیرد و یکی از مهم ترین راهکارهای جهش تولید افزایش بهره وری از طریق توسعه فناوری است.
وی افزود: کارشناس فناوری میتواند با افزایش بهرهوری، بدون افزایش هزینه و گاهی با کاهش هزینهها، تولید را افزایش دهد و از دیدگاه اقتصادی، اختراع به تنهایی برای توسعه اقتصادی کافی نیست، آنچه مهم است کاربرد اختراع در فعالیتهای اقتصادی است که این پدیده در زبان علوم اقتصادی به ابداع یا نوآوری معروف است و شخصی که مسئولیت کاربرد اختراعات را در اقتصاد به عهده میگیرد، ابداع کننده یا نوآور مینامند.
شیخیانی با بیان این تعریف یادآور شد: اگر اختراع به ابداع تبدیل نشود، پیشرفت اقتصادی به وجود نمیآید و امروزه یکی از مشکلات ما عدم ارتباط علم با صنعت است، اختراع و مقاله علمی زیاد داریم، اما بیشتر آنها تبدیل به نوآوری نمیشوند و تا این اتفاق در کشور نیافتد هیچ چیزی تغییر نمیکند و وضعیت اقتصادی بهبود نمییابد.
وی گفت: یکی از وظایف پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد و بسیج علمی و مراکز هدایت و حمایت، کمک به تبدیل اختراعات به نوآوری است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: متأسفانه ارتباط صنعت و دانشگاه مغفول واقعشده است و توجه خاصی به آن نمیشود، کارهای کمی در این زمینه صورت گرفته ما سازمانها نهادها و ارگانهایی داریم که وظیفه آنها این است که صرفاً به مسئلهی جهش تولید و فناوری فکر کنند همانند سازمان صنعت معدن و تجارت، شرکت شهرکهای صنعتی، پارک علم و فناوری که باید بیشتر تلاش کنند تا این امر محقق شود.
وی با تأکید بر توجه به موضوع تحقیقات و رشد مجموعههای دانشبنیان اظهار داشت: در سالهای اخیر شرکتهای دانشبنیان توسعه پیداکردهاند که کار خوبی بوده است ولی کافی نیست و بههرحال قطعاً مسیر جهش تولید و اشتغالزایی از توسعه محصولات دانشبنیان میگذرد.
بسترهای اقتصادی جهش تولید در اقتصاد ایران
ساجد صمدی قربانی، کارشناس مسائل اقتصادی به بررسی بسترهای اقتصادی جهش تولید در کشور پرداخته است میگوید:
«اینکه چرا شرایط فعلی اقتصاد ایران برای تحقق شعارهایی نظیر «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، «حمایت از کالای ایرانی» یا «رونق تولید» به مراتب از سالهای ابتدایی آغاز جنگ اقتصادی بهتر است دلایلی دارد که این دلایل همان بسترهای لازم برای تحقق یک شکوفایی استعدادها و آزاد شدنِ یکبارهی ظرفیتهای تولیدی هستند که رهبر معظم انقلاب با ملاحظهی آنها، در یک تحلیل کاملاً واقعبینانه از اوضاع اقتصادی کشور انتظار تلاش برای «جهش تولید» را در سال پیش رو مطرح نمودهاند.»
وی در ادامه به برخی از بسترهای اقتصادی موجود برای تحقق جهش تولید اشاره کرده است و که تنها چند مورد از مهمترینها به جهت رعایت اختصار در اینجا به آن اشاره خواهدشد.
۱) کاهش شدید درآمدهای نفتی و محدود شدن منابع ارزی دولت
۲) کاهش ارزش پول ملی
۳)خروج بسیاری از برندهای خارجی به واسطهی تنگتر شدن حلقهی تحریمهای اقتصادی
در حقیقت رهبر معظم انقلاب اسلامی با تأکید مجدد بر روی «تولید» به عنوان شعار سال، تلاش کردند با “تمرکز توان مدیریتی کشور” در این بخش فرایند تحقق این «جهش» را تسهیل و تسریع نمایند.